කෝපි කියන්නේ ලෝකය පුරා බොහෝ දෙනෙක් ඉතාම ආදරය කරන පානයක්. කොටින්ම කිව්වොත් අවුරුද්දකට කෝපි කෝපි කෝප්ප බිලියන 400 විතර පරිභෝජනය වෙනවා. ලෝකයේ ප්රධාන වශයෙන් ම වර්ග දෙකක කෝපි බහුල ව දැකගන්නට ලැබෙනවා. ඒ Arabica සහ Robusta වර්ග දෙක යි. Arabica Coffee වර්ගය, quality එකෙන් සහ රසයෙන් ඉහළ වර්ගය ලෙසත්, Robusta Coffe තරමක් කටුක තිත්ත රසයකින් (bitter) හා වැඩි කැෆේන් (caffein) ප්රතිශතයකින් යුතු වර්ගයක් ලෙසත් සැලකෙනවා.
වෙහෙසකර දවසකට පණ ගන්න හොඳ ම උත්තේජකයක් විදිහට කෝපි එක්ක බොහෝ දෙනකුට බැඳීම් තියෙනවා. අපේ රටෙත් අද වෙද්දී කෝපි කියන්නේ ජනප්රිය පානයක්. මේ ලිපියෙන් අපි බලාපොරොත්තු වෙන්නේ කෝපි ආශ්රිතව බිහි වෙන රසවත් පාන ගැන ඔබ දැනුම්වත් කරන එක. ඒ වගේම මේ ලිපිය ඔබට වඩාත් ම ගැළපෙන කෝපි කෝප්පය සොයා ගන්නත්, ඊළඟ වතාවේ cofee shop එකකට ගියාම තවත් කෝපි වර්ග තොල ගාලා ඒවායේ රසමිහිර විඳ ගන්නත් උපකාරී වේවි.
Espresso හැදෙන්නේ මෙහෙමයි
Coffee beans අවශ්ය grind size එකට grind කරලා ගොඩක් high pressure එකක් (9 bars වගේ) යටතේ brew කරන pure shot එකක් තමයි espresso කියන්නේ. grind size එක එහෙ මෙහෙ වුණොත් under extract වෙලා flavor මදි වෙන්න හරි over extract වෙලා ඒකෙ රස වෙනස් වෙන්නත් පුළුවන්. සාමාන්යයෙන් ground coffee ග්රෑම් 7කින් 22-30 ml වගේ තමයි Espresso brew කරන්නේ. හැබැයි මේක පාවිච්චි කරන කොෆි blend එක අනුව සහ cafe එක අනුව ඉතින් ටික ටික වෙනස් වෙනවා.
මේකේ Bitterness එක coffee beans ජාතියෙන් ජාතියට සහ roasted level එක අනුව වගේම brew කරන method එක අනුවත් වෙනස් වෙනවා. හරියට crema (espresso shot එක උඩ එකතු වෙන CO2 bubbles) එහෙම තියෙන espresso එකක් කියන්නේ ඕනේ කම්මැලි දවසක් kick start කරන්න මරු විදිහක්. තිත්ත ටිකක් වැඩි නිසා සහ සෑහෙන්න strong නිසා ගොඩක් අය බොන්න ටිකක් අදිමදි කළාට මේකේ flavor profile එක දන්න අය දන්නවා ඒකෙන් ලැබෙන උත්තේජනය කොහොමද කියලා.
Caffè Americano ගැන දන්නවද?
Americano කියන්නේ ගොඩ දෙනෙක් අතර ජනප්රිය හරි ම සරල කෝපි පානයක්. සමහර තැන්වලදී මේක Long Black කියලත් හඳුන්වනවා (හැබැයි පොඩ්ඩක් විතර හදන විදිහ වෙනස් වෙන්න ඕනේ හරි නම්)
Espresso එකකට උණුවතුර 160ml වගේ එකතු කරලා තමයි මේක හදන්නේ. වෙනම උණුවතුර එකතු නොකර කෙළින්ම machine එකෙන්ම long brew කරන්නත් පුළුවන්. (Espresso එක brew වෙලා ඉවර වුණාට පස්සේ දිගට ම උණු වතුර එන්න දෙනවා ). කැමති නම් Espresso Single shot එකක් වෙනුවට Doppio (Two shots) දාලත් හදාගන්න පුළුවන්. අවශ්ය නම් සීනි එකතු කරගන්නත් පුළුවන්.
Espresso වගේම ටිකක් තිත්ත වුණාට හෙමිහිට Black Coffee එකක් තොල ගාන්න කැමති අයට මං මේක බය නැතුව recommend කරනවා.
දන්නා කියන Cappuccino
Cappuccino කියන්නේ ඕනෑම කෙනෙක් දන්න කියන කෝපි ආශ්රිත පානයක්. Espresso සහ කිරි විතරයි මේ සඳහා භාවිත වෙන්නේ. මේකේ තියෙන කිරි රස සහ ජනප්රියත්වය නිසාම බොහෝ දෙනෙක් cafe එකකට ගියාම order කරන්න පෙලැඹෙන්නේ cappuccino.
සාමාන්යයෙන් coffeeවලට අලුත් කෙනකුට එහෙම නැති නම් අලුතෙන් coffee shop එකක් try කරන්න හිතන කෙනකුට මං recommend කරන්නේ cappuccino එකක් order කරන්න කියලා. මොකද මේක සෑහෙන්න balanced drink එකක් නිසා.
සාමාන්යයෙන් මේක හැදෙන්නේ 1/3 espresso, 1/3 steamed milk, and 1/3 foam ( steam wand එකෙන් steam කරද්දී එන air එකට හැදෙන පෙන) අනුපාතයට.
රස්නේ වෙලාවට Cold brew
මුලින් ම කියන්න ඕනේ Cold brew කියන්නේ Iced coffee නෙමෙ යි. තවත් සරල ව කිව්වොත් උණු coffee brew කරලා ඒක සීතල කරන ඒකත් නෙමෙයි process එක. ටිකක් දිග process එක්ක වුණාට හරියට හදාගත්තා ම හරිම රසවත් පානයක් තමයි Cold Brew කියන්නේ.
Roasted Ground coffee අරගෙන කාමර උෂ්ණත්වයේ තියෙන වතුරේ දාලා තදින් වහන්න පුළුවන් බෝතලයක් වගේ භාජනයක දාලා පැය 18-24ක් අතර කාලයක් තියන්න ඕනේ. මේ කාලය ඇතුළේ හෙමීට coffee extract වෙන්න පටන් ගන්නවා. ඊට පස්සේ ඒ ටික පෙරලා අරගෙන bottle එකක දාලා fridge එකක වගේ තියාගෙන සතියක් වගේ ඔයාට විටින් විට බොන්න ගන්න පුළුවන්.
වතුරට සෘජුව ම කෝපි කුඩු නොදා කැමති නම් coffee sock එකක් පාවිච්චි කරන්නත් පුළුවන්. කඩෙන් මිලට ගන්නේ නැතුව අමු රෙදි වලින් ඔයාට මේක හදාගන්න පුළුවන් නම් වියදමත් ඉතුරු යි. උණුවතුරෙන් සිද්ද වෙනවාට සමාන process එකක් වුණාට මේ දෙකෙන් එන output එක නම් සෑහෙන්න වෙනස්. Brewing time එකෙන් පස්සේ ඔයාට මේක simple syrup එකක් සහ ice එකතු කරලා රස විඳින්න ගන්න පුළුවන්. මේකේ රස ඔයා තෝරාගන්න කෝපි එක අනුව grind size එක අනුව, ඔයා brew වෙන්න තියෙන කාලය වගේම coffee එකේ roasted level එක අනුවත් වෙනස් වෙනවා.
අමතක නොකර Ground coffee සහ වතුර අතර අනුපාතය 1:5ක් වගේ තියා ගන්න.(200g coffee : 1L of water) ඒවගේම මේකට Ground coffee තෝරා ගන්නකොට ටිකක් coarsely grind කරපු එකක් තෝරගන්න. Roasted level එක නම් එක එක්කෙනාගේ රස අනුව වෙනස් වෙනවා. Lite roasted coffee නම් තෝරා නොගන්නා තරමට හොඳයි. (Medium or medium dark වගේ ගන්න බලන්න.) මේකට වතුර තෝරාගන්න කොට පුළුවන් නම් filtered water ගන්න බලන්න. Direct tap water හරි ළිඳකින් වගේ ගන්න වතුර වලින් රස එහේ මෙහේ වෙන්න ඉඩ තියෙනවා.
මතක තියාගන්න
*මේකේ brewing time එක වැඩි නිසා බොහෝ වෙලාවට caffeine ප්රතිශතය සෑහෙන්න වැඩි වෙන්න පුළුවන්.
*කැමති නම් මේකට milk or condensed milk වගේ දේවල් දාලා කැමති විදිහට වෙනස් කරගන්න පුළුවන්.
*Simple syrup එක වෙනුවට honey syrup වගේ දෙයක් වුණත් ඔයාට පාවිච්චි කරන්න පුළුවන්.
ගොඩක් අය දැකලා තියෙන Caffè mocha
Caffè mocha එහෙම නැති නම් mocaccino කියන්නේ chocolateවලින් රස වුණු coffee පානයක්. ඒක මේ සීතල කාලෙට ගොඩ දෙනෙක් වැඩි වැඩියෙන් තෝරා ගන්න coffee based drinks අතර උඩින් ම තියෙනවා. මේක කැමති නම් cold විදිහට ගන්නත් පුළුවන්.
මේ පානය හදන්නේ latte සහ කැපුච්චිනෝ හදන ක්රයට ම තමයි.( තව එක ප්රභේදයක් විදිහට හඳුන්වන්න පුළුවන්) ප්රධාන වශයෙන් කෝපි සහ කිරි සහ milk foamවලට අමතර ව Cinnamon, Chocolate Sauce, Marshmallow, Chantilly cream වගේ දේවල්වලින් මේ පානය රසවත් වෙනවා.
ඔයා chocolateවලට ආස කෙනෙක් නම් හරි විශේෂයෙන් Date එකක් වගේ යන්න හිතන් ඉන්න කෙනෙක් නම් මේ පානය මම බය නැතුව ඔයාට recommend කරනවා. ඒවගේම ගොඩක් coffee shopsවල ඔයාට මේ පානය customize කරගෙන විවිධ දේවල් එකතු කරගන්න (add-ons) ඉඩ ලබා දෙනවා.
මේ තියෙන්නේ ලෝකේ ගොඩක් Cafeවල තියෙන අතිශය ජනප්රිය කෝපි හා බැඳුණු පානයන්. මේ අතරින් ඔයා කැමති ම based drink එක මොකද්ද? අපිට ඒ ගැනත් කියන්න අමතක කරන්න එපා.