Roar සිංහල - ඉතිහාසය

දළදාව සැඟවූ උඩරට විහාර

මහනුවර රාජධානියට දළදා වහන්සේ වැඩමවාගෙන ආවේ පළමුවන විමලධර්මසූරිය රජු (1592-1603) විසින්. ඒ රජු එවකට දෙල්ගමුවේ සඟවා තිබූ දළදාව පෙරහරින් මහනුවරට වැඩම කරවාගෙන, දළදා මැදුරක් ද ඉදිකර පුදපූජා පැවැත්වුවා. ඊට පසු බලයට පත් සෑම රජ කෙනෙකුම දළදා පුදපූජා පැවැත්වූවා. දළදාව තමන් සතුවීම රජකම පවත්වාගෙන යාමට ඇති උරුමයක් ලෙස සැලකුණා. නමුත් මහනුවර දළදා මාලිගයේ එකදිගට වැඩ වැඩසිටීමට දළදා වහන්සේට හැකියාවක් නොලැබුණේ පරසතුරු ආක්‍රමණ නිසයි. පෘතුගීසි, ඕලන්ද, සහ ඉංග්‍රීසි ආකුමණ උඩරටට එල්ලවන විට රජවරු සහ නායක හිමිවරු දළදාව උඩරට ප්‍රදේශයේම රහසිගත ස්ථානවල සඟවා තැබීමට කටයුතු කළා. අදටත් එලෙස දළදා සඟවා තැබූ ගල්ලෙන්, විහාරස්ථාන අපට දැකබලා ගන්න පුළුවන්. ඒවායේ දළදා ඉතිහාසයට සම්බන්ධ රසවත් හා අනුවේදනීය තොරතුරු බැඳී තිබෙනවා. එවැනි ස්ථාන ගැන ඔබ දැනුවත් කිරීමට ගත් උත්සාහයක් තමයි මේ.

ආරක්ෂාව උදෙසා ඉදිකළ ලංකාවේ යටත්විජිත බලකොටු

යටත් විජිත සමයේ බටහිර ජාතීන් රටෙහි මුහුදුබඩ ප්‍රදේශවල මෙන්ම රට අභ්‍යන්තරයේත් බලකොටු ඉදි කළා. මෙවැනි බලකොටු ගණනාවක් අතුරින් කිහිපයක් පිළිබඳ විස්තර මෙම ලිපියෙන් ඉදිරිපත් කෙරෙනවා.

හිට්ලර් විසින් ජර්මනියේ බලය අල්ලා ගැනීමට කළ අසාර්ථක විප්ලවය- බියර් හෝල් කැරැල්ල

ජර්මනිය, ප්‍රංශය, ඔස්ට්‍රියාව හා පෝලන්ත වැනි රටවල වාසය කළ යුදෙව්වන් මිලියන 6කට වඩා සමූලඝාතනය කිරීමටත් සොවියට් සිවිල් වැසියන්,පෝලන්ත වැසියන් මෙන්ම වෙනත් සුළු ජාතිකයන් මිලියන ගණනක් මරා දැමීමටත් අණකළ නාසි ජර්මනියේ අඥාදායක ඇඩොල්ෆ් හිට්ලර් ජර්මනිය තුළ බලයට පත් වන්නේ 1933 වසරේදීයි. ඒ ජර්මානු ජනතාවගේ ඡන්දයෙන්.

රාජ්පුත්වරුන්ගේ ගෞරවණීය මරණය: ජෝහාර් සහ ශාකා

ඔබ “පද්මාවත්” චිත්‍රපටය නැරඹුවා ද? එහි අවසානයේ පද්මිණී ‍රැජිණ රාජ්පුත් කාන්තාවන් ද සමග ඇවිලෙන ගිනි ගොඩකට පැන සියදිවි නසාගන්නා දර්ශනය ඔබට මතක ඇති. ඒ, හින්දු රාජ්පුත්වරුන් මහත් සේ ගෞරවයෙන් සැළකූ “ජෝහාර්” චාරිත්‍රය යි. එයත්, එයින් පසුව සිදුකෙරෙන “ශාකා” නම් චාරිත්‍රයත් අද වන විට ඉන්දියාවෙන් තුරන් වී ගොස්.

ලෙබනනය විනාශ කළ සිවිල් යුද්ධය

ලෙබනනය 1970 දශකයට පෙර බටහිර ආසියාවේ හෙවත් මැද පෙරදිග ප්‍රදේශයේ වූ සෞභාග්‍යමත්ම රාජ්‍යයක් වුණා. යම් යම් දේශපාලන අර්බුදවලට එම රට ලක් වී තිබුණ නමුත් පොදුවේ ගත් විට කලාපීය නොසන්සුන්තා එරටට විශාල තර්ජනයක් වුණේ නැහැ. ලෙබනනයේ අගනුවර වූ බේරූට් නගරය එකල “මැදපෙරදිග පැරිසිය” නමිනුත් හැඳින්වුණා.

ලංකාවේ තැනූ “මිනී කන්නන්ගේ දේශය” සහ වෙනත් එවැනි චිත්‍රපට

1970 දශකයේ අග භාගයේ සිට 1980 දශකය මැද භාගය දක්වා කාලය තුළ, මිනීමස් කන ගෝත්‍රිකයන් පිළිබඳ චිත්‍රපට වලට ලොකු ඉල්ලුමක් තිබුණා. මෙම චිත්‍රපට මූලිකව නිර්මාණය වුණේ ඉතාලියේ. බොහෝ දුරට මෙම වර්ගයේ චිත්‍රපටවල තිබුණේ එකම වට්ටෝරුවක්. එය සුදු ජාතික කාන්තාවක් හා සුදු ජාතිකයන් පිරිසක් කිසියම් ගවේශණයක්/ රහසක් සෙවීම සඳහා ප්‍රාථමික ගෝත්‍රිකයන් සිටින වනාන්තරබද ප්‍රදේශයකට ගමන් කිරීම, පසුව ඔවුන් මිනී මස් කන ගෝත්‍රිකයන්ට හසුවීම, ලේ වැකුණු නිරුවත් දර්ශන රැසකට පසු මේ පිරිසෙන් කිහිප දෙනෙක් හෝ එක් අයෙක් බේරී පලා යාම ආදී වශයෙන් වනවා.

නිශාචර නාසි ගුවන් නියමුවා – වර්නර් ස්ට්‍රයිබ්

දෙවන ලෝක යුධ සමයේදී රාජකීය ගුවන් හමුදා නියමුවන් හා ඇමරිකානු එක්සත් ජනපද ගුවන් නියමුවන්ට වඩා නාසි ගුවන් හමුදාවේ (Luftwaffe) නියමුවන් දක්ෂතාව අතරින් ඉදිරියෙන් සිටි බව ගුවන් සටන් වලදී සාර්ථක ලෙස ප්‍රතිවිරුද්ධ ගුවන් යානා බිම හෙලන ලද ගුවන් නියමුවන්ගේ ලැයිස්තුව පරික්ෂා කිරීමේදී තර්ක කරන්නට පුළුවන්. දෙවන ලෝක යුද්ධ ජයග්‍රහණය මිත්‍ර පාර්ශවය වෙත හිමි වූ බැවින් ජර්මානු ගුවන් නියමුවන්ගේ දක්ෂතා පිළිබඳව එතරම් කතාබහක් සමාජය තුළ හටගන්නේ නෑ.

රුසියාව වැනසූ කම්චට්කා භූ කම්පනය

ලෝකයේ ස්වභාවික ආපදාවලින් වසරකට ජිවිත හා දේපල විශාල ප්‍රමාණක් අහිමි වේ. ඇතැම් රටවල භූ කම්පන හේතුවෙන් සිදු වන ව්‍යසන නොමැති තරම් වුවත් නිරන්තරයෙන් භූ කම්පන හේතුවෙන් පිඩා විඳින රටවල් ලෝකය පුරා දක්නට ලැබේ. 2004 වසරේ දෙසැම්බර් මාසයේ ඉන්දියානු සාගරයේ ඇති වූ භූ කම්පනයක් හේතුවෙන් ශ්‍රී ලංකාවට ඇති වූ සුනාමි තත්වයෙන් මිනිස් ජිවිත 35,000 පමණ ප්‍රමාණයක් අහිමි වූ අතර මිනිසුන් 900,000කට පමණ නිවාස අහිමි විය. ශ්‍රී ලංකාව භූ කම්පන හා සුනාමි තත්වයන්ට මුහුණ දෙන රටක් නොවන නිසා මිනිසුන්ට ඒ පිළිබඳ පවතින දැනුම හිඟ කම මෙම විපතේ බරපතල බව වැඩි කිරීමට හේතු විය.

උඩරට රජවරුන්ගේ අවමංගල්‍ය චාරිත්‍රයන් සිදුකළ අයුරු

පෙර ලිපියක දී උඩරට රාජධානියේ අධිකරණය හා දණ්ඩ නීතිය පිළිබඳ කියෙව්වා ඔබට මතක ඇති. මෙම ලිපියෙන් කීමට යන්නේ උඩරට රජ කෙනෙකු මියගිය විට සිදු කරන චාරිත්‍ර පිළිබඳව යි. පළමුව රජකෙනෙකු මියගිය විට අලුත් රජකෙනෙකු පත් කරගන්නා ආකාරය සැකෙවින් සොයා බලමු.

බෲස් ලී ගේ මරණයේ අභිරහස

ලෝක ප්‍රසිද්ධ සිනමා ශිල්පියෙකු, ආත්මාරක්ෂක සටන්කරුවෙකු, සිනමා අධ්‍යයක්ෂකවරයෙකු, හා දාර්ශනිකයකු ද ලෙස සැළකෙන බෲස් ලී, 1940 නොවැම්බර් 27 වෙනි දා උපත ලබා 1973 ජූලි 20 වෙනි දා මියගියා.

ජර්මානු සිර කඳවුරකදී ඝාතනය වූ ස්ටාලින්ගේ වැඩිමහල් පුත්‍රයා – ලුතිනන් යාකොව් ජුගෂ්විලි

දෙවන ලෝක යුධ සමයේ සෝවියට් නායකයා වූ ජෝසප් ස්ටාලින්ගේ පුත්‍රයා වූ යාකොව්, දෙවන ලෝක යුද්ධය අතරතුර ජර්මානුවන්ගේ අත් අඩංගුවට පත්වී පසුව ජර්මානු සෙබලෙකුගේ වෙඩි පහරකින් ඝාතනය විය. දෙවන ලෝක යුධ සමයේ ඉතා ප්‍රසිද්ධියට පත් ඔහුත් ඊට මුල් වූ සිදුවීමත් පිලිබඳවයි මේ ලිපිය ලියවී තිබෙන්නේ.

ජපානයට එරෙහිව සිදුකළ වවුල් බෝම්බ ව්‍යාපෘතිය

ඒ දෙවන ලෝක යුධ සමය යි. එය මිත්‍ර පාර්ශවයේ සාමාජිකයන් හට නව යුධ උපක්‍රම අත්‍යවශ්‍ය කර තිබුණු සමයක් විය. 1941 වර්ෂයේ දෙසැම්බර් මස 7 වන දින උදෑසන ඇමරිකානු වැසියන් හට අසන්නට ලැබුණේ මහත් ආන්දෝලනාත්මක පුවතකි. හවායි හී පර්ල් වාරයට ජපන් හමුදාවන් විසින් ප්‍රහාරයක් එල්ලකර ඇති බවයි ඒ. මේ පුවත ඇමරිකාව මෙන්ම මිත්‍ර පාර්ශවයේ රටවල් පුරා මහත් ආන්දෝලනයකට තුඩු දුන්නා සේම, සිවිල් ජනතාව අතර අක්ෂ පාර්ශවය කෙරෙහි තිබූ ආවේගශීලී ආකල්ප තව තවත් වැඩි කිරීමට මුල් විය. එයින් නොනැවතී, ජපනුන්ගෙන් පළිගැනීම සඳහා මෙතෙක් කිසිවෙක් නොසිතූ ආකාරයේ උපක්‍රම ගැන සිතීමට සමහර පුද්ගලයන් පෙළඹිණි. “වවුල් බෝම්බ ව්‍යාපෘතිය”, පසු කලෙක හැඳින්වූ පරිදි “Project X-Ray” නොහොත් එක්ස් කිරණ ව්‍යාපෘතිය, මෙසේ සිවිල් වැසියෙකුගේ මනසේ පහළ වූ අපූරු මෙන්ම විනාශකාරී අදහසකි.