இலங்கை 1796 முதல் 1948 வரை கிரேட் பிரிட்டனின் காலனியாக இருந்தது. கட்டிடக் கலைகளில் சிறந்து விளங்கிய இவர்கள் பாதுகாப்பரண்கள், கோட்டைகள், மணிக்கூட்டு கோபுரங்கள் முதலானவற்றை அமைத்தனர். இந்த கட்டிடங்கள் வெளிப்படுத்தும் மிக முக்கியமான பாணிகள் சில நியோகிளாசிக்கல், மறுமலர்ச்சி இயக்க கலை, விக்டோரியன் மற்றும் கோதிக் காலங்களிலிருந்து உருவாகின்றன. “இந்த காலங்களின் பெரும்பாலான கட்டிடங்களின் கட்டடக்கலை பாணிகள் அந்த நேரத்தில் கிடைத்த பொருட்களின் விளைவாக இருந்தன.” என்று வடிவமைப்பு கூட்டமைப்பின் தலைவரும் மொரட்டுவ கட்டிடக்கலை பல்கலைக்கழகத்தின் முன்னாள் பேராசிரியருமான பேராசிரியர் லட்சுமன் அல்விஸ் கூறுகிறார். உதாரணமாக, ஒரு வளைவை வடிவமைப்பதில் ஒரு குறிப்பிட்ட வகை கல் அதன் வடிவத்திற்கு பயன்படுத்தப்பட்டது, அது தேவையான நிலைத்தன்மையை உறுதி செய்யும் என்று அவர் விளக்குகிறார்.
கோல் ஃபேஸ் ஹோட்டல் – Galle Face Hotel
காலி முகத்திடலின் கால் ஃபேஸ் ஹோட்டல், இது மறுமலர்ச்சி இயக்கக் கலை பாணியில் கட்டப்பட்டுள்ளது.127 ஆண்டுகளுக்கும் மேலான பணக்கார மற்றும் வண்ணமயமான வரலாற்றை இணைத்துள்ளது. 1864 ஆம் ஆண்டில் ஹோட்டல் கட்டப்பட்டபோது, இது ஒரு பொதுவான பிரிட்டிஷ் சத்திரத்தின் வடிவத்தில் வடிவமைக்கப்பட்டது, அழகிய மற்றும் எளிமையான கூரை வட்ட நெடுவரிசைகளுடன் வடிவமைக்கப்பட்டுள்ளது. இருப்பினும், 1894 ஆம் ஆண்டில், ஹோட்டல் முற்றிலும் மிகப் பெரிய அளவில் மீண்டும் கட்டப்பட்டது. அந்த நேரத்தில் ஒரு முதல் வகுப்பு ஹோட்டல் வழங்கக்கூடிய ஒவ்வொரு ஆடம்பரத்தையும் வழங்குவதற்காக சரிசெய்யப்பட்டது. இன்றுவரை ஹோட்டல் விருந்தோம்பலின் அடிப்படையில் முன்னணி நிறுவனங்களில் ஒன்றாக செயல்பட்டு வருகிறது, மேலும் தொடர்ந்து மூன்று ஆண்டுகள் “சிறந்த பாரம்பரிய ஹோட்டல்” என்ற பட்டத்தை வென்றுள்ளது.
கொழும்பு தேசிய அருங்காட்சியகம்
கொழும்பில் உள்ள தேசிய அருங்காட்சியகம் ஏராளமான வரலாற்று கலைப்பொருட்கள் மற்றும் ஆவணங்களைக் கொண்டுள்ளது, இது பிரிட்டிஷ் மறுமலர்ச்சி இயக்கக் கலை பாணி கட்டிடக்கலை வரலாற்றையும் கொண்டுள்ளது. 1873 ஆம் ஆண்டில் சர் வில்லியம் கிரிகோரியால் கருத்துருவாக்கம் செய்யப்பட்டு கட்டப்பட்ட இந்த அருங்காட்சியகம் 1877 ஆம் ஆண்டில் பொதுமக்களுக்காக திறக்கப்பட்டு, அன்றிலிருந்து இயங்கி வருகிறது.
கொழும்பு நகராட்சி மன்றம் – Town Hall
1865 ஆம் ஆண்டில் பிரிட்டிஷ் இலங்கை சட்டமன்றத்தால் நகராட்சி கட்டளை நிறைவேற்றப்பட்டதைத் தொடர்ந்து, கொழும்பு நகரத்திற்கு அதன் சொந்த நகராட்சி மன்றம் தேவை என்று முடிவு செய்யப்பட்டது. 1873 பிரிட்டிஷ் கட்டிடக் கலைஞர் ஜே. ஜி. ஸ்மிதரால் கட்டப்பட்டு, அப்போதைய நாட்டின் ஆளுநர் சேர். வில்லியம் கிரகோரி அவர்களால் திறந்துவைக்கப்பட்டது.
பழைய திறந்த சந்தை – Edinburgh Market
பழைய திறந்த சந்தை அல்லது எடின்பர்க் சந்தை டவுன் ஹாலுடன் கட்டப்பட்டு அதே நேரத்தில் திறக்கப்பட்டது. இந்த கட்டிடம் பழைய டவுன் ஹால் போன்ற வார்ப்பிரும்பு விபரங்களுடன் ஒத்த கட்டடக்கலை அம்சங்களையும் கொண்டுள்ளது. இன்று கட்டமைப்பு முழுமையாக மீட்டமைக்கப்பட்டு ஒரு சட்டசபை மண்டபம் மற்றும் வணிக மையமாக செயல்படுகிறது.
கார்கில்ஸ் கட்டிடம் – Cargills Building
கொழும்பில் அழகான மற்றும் அலங்கரிக்கப்பட்ட கார்கில்ஸ் கட்டிடத்தின் கட்டுமானம் 1902 இல் தொடங்கி 1906 இல் நிறைவடைந்தது. இந்த கட்டிடம் மறுமலர்ச்சி இயக்கக் கட்டிடக்கலையை ஒத்திருக்கிறது. கடந்த காலங்களில் இந்த கட்டிடம் கொழும்பின் பிரீமியர் டிபார்ட்மென்ட் ஸ்டோராக இருந்தது, இது ஆடை முதல் மளிகை பொருட்கள் வரை அனைத்தையும் கொண்டிருந்தது. இன்றும் இந்த கட்டிடம் ஒரு டிபார்ட்மென்ட் ஸ்டோராக செயல்படுகிறது மற்றும் நகரங்களில் மிகவும் பழமையான அடையாளங்களில் ஒன்றாகும்.
ஜோசப் ஃப்ரேசர் மருத்துவமனை – Joseph Fraser Nursing Home
ஒரு தோட்டக்காரராகவும், தொழிலால் விவசாயியாகவும் இருந்த ஜோசப் ஃப்ரேசரின் மனைவியும் குழந்தைகளும் அவரது நினைவாக 1923 இல் ஜோசப் ஃப்ரேசர் நர்சிங் இல்லத்தை கட்டினர். இந்த மருத்துவமனை முழுக்க முழுக்க பிரிட்டிஷ் செவிலியர்கள் மற்றும் மருத்துவர்களுடன் பணியாற்றியது மற்றும் மருத்துவ கவனிப்பை நாடுகின்ற வெளிநாட்டவர்களுக்கு மட்டுமே பிரத்தியேகமாக அமைக்கப்பட்டது. இருப்பினும், இன்று இந்த மருத்துவமனை இலங்கை ஊழியர்களால் நடத்தப்படுகிறது. அனைத்து தேசிய நோயாளிகளுக்கும் சிகிச்சை அளிக்கிறது. இந்த கட்டிடம் ஒரு தனித்துவமான கட்டடக்கலை தன்மையைக் கொண்டுள்ளது.
கோட்டை புகையிரத நிலையம் – Fort Railway Terminus
19 ஆம் நூற்றாண்டின் இரண்டாம் பாதியின் தொடக்கத்தில், மிகவும் திறமையான போக்குவரத்து முறையின் தேவை தெளிவாகத் தெரிந்தது. இதன் விளைவாக, கொழும்பில் உள்ள பழைய ரயில்வே டெர்மினஸ் 1858 இல் கட்டப்பட்டது. வழக்கமான விக்டோரியன் கட்டடக்கலை பாணியில் கட்டப்பட்ட விசாலமான மற்றும் அழகான திறந்த அமைப்பு நாட்டில் கட்டப்பட்ட முதல் பயணிகள் மற்றும் பொருட்கள் முனையமாகும். இருப்பினும் 1908 ஆம் ஆண்டில், ரயில் முனையம் மூடப்பட்டு கோட்டை ரயில் நிலையத்தின் கட்டுமானப் பணிகள் தொடங்கப்பட்டன.
நுவரெலியா தபால் நிலையம் – Nuwareliya Post Office
நுவரெலியாவின் மையத்தில் அமைந்துள்ள இந்த 100 ஆண்டு கட்டடம் “லிட்டில் இங்கிலாந்தின் மிகவும் பிரபலமான காலனித்துவ கட்டுமானங்களில் ஒன்றாகும். சிவப்பு செங்கல் வெளிப்புறம் டியூடர் பாணியில் கட்டப்பட்ட இந்த தபால் அலுவலகம் ஒரு தனித்துவமான விளிம்பைக் கொண்டுள்ளது மற்றும் பழைய இலங்கையின் எச்சமாக நிற்கிறது. கட்டிடத்தின் ஒரு பக்கத்திலிருந்து ஒரு கடிகார கோபுரம் சுழன்றவண்ணம் காணப்படுகின்றது.
இலங்கையைச் சுற்றி பிரிட்டிஷ் கட்டடக்கலை செல்வாக்கில் இன்னும் பல அழகான மற்றும் தனித்துவமான கட்டிடங்கள் உள்ளன, ஒவ்வொன்றும் மருத்துவமனைகள் முதல் பல்கலைக்கழகங்கள் வரை மாறுபட்ட செயல்பாடுகளைக் கொண்டுள்ளன. மிக முக்கியமாக இந்த சிறந்த வரலாற்று கலைப் படைப்புகள் ஒவ்வொன்றும் பாதுகாக்கப்பட்டு புதுப்பிக்கப்பட்டு வருகின்றன. “அவற்றைப் பாதுகாப்பதற்கான சிறந்த வழி, தொடர்ந்து அவற்றைப் பயன்படுத்துவதே” என்று பேராசிரியர் அல்விஸ் கூறுகிறார்.